Het Boekenbal: de droom van elke schrijver
Wat is het, wat gebeurt er en hoe kom je er binnen?
In het Parool stond laatst een contactadvertentie van iemand die zichzelf aanbood als date voor het Boekenbal. Een originele manier om binnen te komen (als het lukt natuurlijk). Deze persoon is lang niet de enige die ervan droomt om ooit deze bijzondere avond in de Amsterdamse Stadsschouwburg bij te wonen.
Het wordt binnen het boekenvak veelal gezien als het hoogtepunt van het jaar. Maar wat maakt dit feest zo bijzonder, wie komen er, en hoe kun je zelf een uitnodiging voor het Boekenbal bemachtigen?
Wat is het Boekenbal?
Wie komen er?
Wat gebeurt er op het Boekenbal?
Hoe kom je er als schrijver?
Wat is het Boekenbal?
Het Boekenbal is een jaarlijks feest in de Stadsschouwburg in Amsterdam, georganiseerd door de Stichting CPNB (Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek). Het vindt plaats aan het begin van/ in de Boekenweek - een tien dagen durende viering van het boek en de literatuur in Nederland. Terwijl de Boekenweek een breed publiek aanspreekt, blijft het Boekenbal zelf een exclusieve aangelegenheid waar je (in principe) alleen op uitnodiging binnenkomt. Dit draagt bij aan de bijna mythische status van het evenement onder schrijvers en literatuurliefhebbers.
Wie komen er?
Het Boekenbal is berucht om zijn exclusiviteit. De gastenlijst bestaat voornamelijk uit auteurs, zowel gevestigde namen als opkomend talent, maar ook uitgevers, redacteuren, boekhandelaren, journalisten en bekende Nederlanders. Grote schrijvers zoals Harry Mulisch, Connie Palmen en Remco Campert zijn/ waren vaste gasten, en nieuwe generaties auteurs hopen elk jaar opnieuw dat hun naam op de felbegeerde uitnodiging verschijnt.
Want zelfs als je als schrijver verbonden bent aan een uitgeverij, is het lang niet vanzelfsprekend dat je een uitnodiging ontvangt. Op basis van een ingewikkelde berekening krijgt elke uitgeverij een bepaald aantal kaarten toebedeeld. Het is vervolgens aan de uitgeverij om te bepalen wie er naar het Boekenbal mogen gaan. Naast een aantal medewerkers van de uitgeverij (bijvoorbeeld redacteuren) en de schrijvers met de grootste namen, zijn dit meestal de schrijvers die net een nieuw boek hebben uitgebracht.
In 2022, 2023 en 2024 was ik een van de gelukkigen. Dit jaar kreeg ik helaas geen uitnodiging (want ja, dit jaar verschijnt er geen roman van mij; wel een kinderboek!). Hopelijk ben ik volgend jaar weer aan de beurt ;-)
Wat gebeurt er op het Boekenbal?
Tja, wat gebeurt er op het Boekenbal? Van alles!
Mijn uitgeverij organiseert altijd een etentje vooraf met alle genodigden. Het is super leuk en gezellig om iedereen van tevoren alvast te treffen. Na het eten lopen we gezamenlijk naar de Stadsschouwburg, waar de traditionele rij al bij de ingang staat. (En die rij, dat is een gek gezicht; al die bekende schrijvers bij elkaar, die gemoedelijk de tijd staan te doden totdat ze naar binnen mogen.)
Elk jaar wordt een thema gekozen dat aansluit bij de Boekenweek, en de aankleding van de Stadsschouwburg weerspiegelt dat thema. Denk aan theatrale decors, lichtshows en optredens die hierbij aansluiten. Voorafgaand aan het feest is er een zaalprogramma met verschillende acts. De schrijvers van het boekenweekgeschenk en het boekenweekessay worden in het zonnetje gezet. Dit jaar zijn dat Gerwin van der Werf en Paulien Cornelisse.
Vervolgens moet iedereen de zaal verlaten - het feest begint met bubbels in de gangen en op de trappen van de schouwburg - en wordt het podium omgebouwd tot een dansvloer. Zodra de zaal weer opengaat, begint het feest pas echt!
Na afloop is er een afterparty in De Balie, aan de overkant van de straat, waar het feestje nog even doorgaat.
Hoe kom je er als schrijver?
Voor veel beginnende schrijvers is het bijwonen van het Boekenbal de ultieme droom (naast debuteren natuurlijk!). Ook ik zei jaren terug: Wat zou het toch gaaf zijn als…
De ‘eenvoudigste’ manier om een uitnodiging te bemachtigen is natuurlijk door een boek uit te geven bij een gerenommeerde uitgever. Auteurs van boeken die in de Boekenweek centraal staan, krijgen vrijwel altijd een uitnodiging. Maar ook succesvolle self-publishers, journalisten met een literaire insteek en anderen die zich actief bewegen in de boekenwereld (boekhandelaren, vloggers en ‘booktokkers’), maken kans.
Daarnaast zijn er ieder jaar verhalen van mensen die op creatieve manieren proberen binnen te komen – een enkeling met succes. Dus ja, wie weet stond de schrijver van de contactadvertentie in het Parool afgelopen vrijdag wel op de dansvloer van het Boekenbal…
P.S. Als je deze week een boek aanschaft bij de (online) boekhandel, krijg je het boekenweekgeschenk van Gerwin van der Werf cadeau. Ik ben natuurlijk helemaal blij als je mijn nieuwste roman koopt: Wat wij verzwijgen.