De grootste schrijffrustraties

... en hoe ze te bedwingen!

Apr 13, 2025

Soms heb ik van die dagen dat het schrijven lekker gaat. Alles vloeit, het lijkt alsof ik geen enkele moeite hoef te doen. Gewoonweg zitten en schrijven wat er in me opkomt. En ik ben nog tevreden over het resultaat ook!

Maar heel eerlijk: die dagen zijn schaars.

Vaker lukt het schrijven wel aardig, met wat moeite verschijnen er woorden op papier, maar het uiteindelijke resultaat vind ik maar zo zo.

En soms… (Ik probeer hier de vergelijking met een bevalling te vermijden, maar ik kan het niet helpen: het voelt nou eenmaal als het persen van een meloen uit.. etc.)

Of je nu dagelijks schrijft of af en toe, of je hier je werk van hebt gemaakt of het puur voor het plezier doet: schrijven is soms de meest frustrerende bezigheid die er bestaat. Ik neem je in vogelvlucht mee door de meest voorkomende schrijffrustraties en wat je hieraan kunt doen.

Wil je hier mee over weten? In mijn Cursus roman schrijven wijd ik een video aan writer’s block én een aan andere veelvoorkomende schrijfobstakels.

Writer’s block
Te veel te zeggen, te weinig woorden
Perfectionisme
De angst voor het lege papier
Te weinig tijd en energie
Vergelijken met anderen

Writer’s block

Iedere schrijver maakt het wel eens mee, in meerdere of mindere mate: een writer’s block. En iedere schrijver kent het bestaan ervan. In dit laatste schuilt ook een gevaar, want als het schrijven even niet lukt, heb je dan meteen een writer’s block? Nee, natuurlijk niet. Dus zwicht niet te snel voor deze zelfdiagnose. Misschien lukt het nu simpelweg even niet. Maar morgen weer wel.

Heb je écht een writer’s block? Probeer jezelf dan niet te veel onder druk te zetten. Neem even - zowel fysiek als mentaal - afstand van je computer en/of notitieboekje. Maak een wandeling, lees iets wat je inspireert of werk aan iets totaal anders (een breiwerk? Een schilderij? Een bijzondere maaltijd?).

Voel je toch de behoefte om met schrijven bezig te zijn? Misschien is freewriting voor jou op dit moment het juiste medicijn.

En als je echt vastzit, als even afstand nemen van je tekst niet helpt, probeer dan eens verder te schrijven zonder je druk te maken over wat je precies schrijft. Vaak ontstaat een writer’s block namelijk door een probleem in je tekst. Je weet bijvoorbeeld niet meer hoe het verhaal verder moet gaan. Probeer dan eens verschillende oplossingsrichtingen uit. Denk niet na over hoeveel woorden je dan wel niet ‘voor niks’ gaat schrijven, omdat het grootste deel ervan in de (digitale) prullenbak zal belanden. Het is niet voor niks als het je helpt om uit je writer’s block te komen.

Wil je meer weten over de oorzaken van writer’s block en wat je hiertegen kunt doen? Ik vertel je er alles over in deze video.

Te veel te zeggen, te weinig woorden

Misschien herken je dit wel: je hebt een geweldig idee, je weet precies wat je wilt zeggen, maar zodra je dit op papier probeert te zetten, komt het gewoonweg niet uit de verf. Het is alsof de woorden je ontsnappen, en dat kan behoorlijk frustrerend zijn. Wat je ook doet, het komt gewoon niet zo vloeiend op papier zoals jij het in je hoofd hebt.

Wat je hiertegen kunt doen? Laat je niet tegenhouden door je frustratie. Schrijf alles op wat je in je hoofd hebt en beschouw dit als een (zeer) ruwe versie. Laat het vervolgens een paar dagen rusten en lees het dan terug. Of laat het eens aan iemand anders lezen en vraag om een reactie. Ga vervolgens schaven, zo lang en zo vaak als nodig is. De kans is groot dat je een soort rotsblok hebt gecreëerd en dat ergens binnenin de kern ligt van wat jij zeggen wilt. Het is nu zaak de overbodige woorden - rustig en met beleid - weg te hakken.

Werkt dit niet? Probeer het dan eens andersom. Schrijf een soort samenvatting van wat jij wilt zeggen. Zet in een zin of een alinea op papier welke boodschap jij over wilt brengen. En ga dit vervolgens aankleden tot een aantrekkelijke tekst.

Perfectionisme

Je hebt besloten dat je een boek wilt schrijven. Maar niet zomaar een boek, nee, een bestseller! Tja, begin dan maar eens te schrijven. Iedere zin die je op papier zet voelt ineens magertjes. Niet goed genoeg. Nee, elk woord en elke zin moet precies goed zijn, want anders faal je in je opzet.

En heb je eenmaal een alinea of een hoofdstuk geschreven, dan kun je de verleiding niet weerstaan om telkens terug te gaan naar het begin om verbeteringen aan te brengen. Na maanden hard werken heb je misschien een prachtig eerste hoofdstuk geschreven, of nee, toch niet: je bent nog niet hélemaal tevreden…

Het resultaat van te veel perfectionisme: een boek komt er niet.

Wat je hieraan kunt doen? Trouwe lezers van Schrijfplaats weten al wat ik ga zeggen: schrijf alsjeblieft een lelijke eerste versie. Zet je innerlijke criticus op mute. Perfectionisme zit in deze fase alleen maar in de weg, want het vermoordt je creativiteit. Het is belangrijk om eerst te schrijven wat je te schrijven hebt, zonder te oordelen. Levert dit direct een publicabel boek op? Nee, zeker niet. Maar wel een eerste versie, en dat is de basis van waaruit je verder kunt werken.

De angst voor het lege papier

Je begint aan een nieuw verhaal of aan een nieuw hoofdstuk van je boek en de lege pagina voor je staart je aan. Jij staart een poosje terug. Of misschien kijk je wat uit het raam. Je probeert de verleiding te weerstaan om je telefoon te pakken, te zien of je een berichtje hebt, zou zomaar kunnen toch? Misschien is het wel iets belangrijks… Oké, toch even checken. En voor je het weet sta je op, ga je andere dingen doen. De lege pagina op het scherm staart je na. Hij heeft wéér gewonnen.

Wat kun je doen tegen die lege pagina? Simpel, hem zo snel mogelijk vullen! Als ik niet weet hoe ik moet beginnen, begin ik gewoon te typen. Ik schrijf in lange, slecht leesbare zinnen wat ik zo ongeveer wil dat er in dit deel van het verhaal gebeurt. De tijd van de typemachine ligt gelukkig achter ons: wanneer je eenmaal op gang bent, kun je al die lelijke (maar nuttige!) zinnen simpelweg weer uitwissen.

Te weinig tijd en energie

Voor veel mensen is schrijven iets wat naast andere verplichtingen gedaan moet worden: werk, studie, gezin, sociale verplichtingen. Er lijkt bijna nooit tijd te zijn om te schrijven. En als je dan een keer een vrije dag hebt, ontbreekt je de energie.

De enige oplossing voor dit probleem, is tijd maken. Kijk vooruit in je agenda, bijvoorbeeld de komende maand. Waar is ruimte? Wil je echt elke avond televisie kijken, of kun je best een of twee avonden per week aan de slag gaan? Moet je echt naar die verjaardag waar je toch al geen zin in hebt, of kun je die uurtjes gebruiken om schrijfmeters te maken?

Laat het niet - nee, echt niet! - op het moment zelf aankomen, want dan is er altijd iets anders wat moet gebeuren. Beslis ruim van tevoren hoe je je tijd indeelt. Blok deze tijd in je agenda, zet er met koeienletters in: ‘schrijven’ of ‘manuscript’. En hou je aan je planning.

Mogelijk zullen de mensen om je heen hier even aan moeten wennen. Misschien is er teleurstelling omdat je een verjaardag overslaat, misschien is er wat ergernis omdat je minder tijd voor andere dingen hebt. Maar hé: is schrijven belangrijk voor jou? Máák het dan ook belangrijk! Neem je schrijven serieus. En je zult zien, mensen zullen hier begrip voor hebben. (Of niet, maar dan hebben ze pech.)

Vergelijken met anderen

Het is niet meer dan menselijk dat je jezelf vergelijkt met anderen. En je eigen schrijfwerk met dat van collega-schrijvers. Zit je bij een schrijfgroep dan is er vast iemand die altijd zulke fantastisch mooie teksten lijkt te produceren. Je eigen teksten steken hierbij - vind jij - maar magertjes af.

Zit je op sociale media, dan zie je posts voorbij komen met niets dan succesverhalen. De een na de ander lijkt een contract te ondertekenen bij een uitgeverij. Blije gezichten, champagne. En jij zit achter je schrijftafel te denken dat het jou nooit gaat lukken.

Stop alsjeblieft met vergelijken. Het levert je niets op. En bovendien, jij schrijft het verhaal dat alleen jij kunt schrijven. Op jouw manier en met jouw schrijfstem. Probeer trots te zijn op jouw eigen schrijfwerk.

En wie weet, op een dag: champagne!