Zo kun je je werk publiceren

Welke manier van publiceren werkt het best?

Je boek is af. Echt af. Je hebt het herzien, door proeflezers laten lezen, bijgeschaafd, en nu is het tijd voor de grote vraag: hoe krijg je het bij lezers?

Er zijn mogelijkheden genoeg. Dat is het goede nieuws. Het slechte nieuws? Keuzestress, want waar doe je goed aan? Elke manier van publiceren heeft voor- en nadelen, en wat goed is voor de ene schrijver kan niet de beste keuze zijn voor de andere.

Ik neem de verschillende opties en de voor- en nadelen met je door:

• De traditionele manier

• Zelf je boek uitgeven

• Tijdschriften en online platforms

• Hoe kies je?

• Mijn advies

---

De traditionele manier

Het idee dat de meeste schrijvers hebben bij het uitgeven van hun boek, is dat dit via een uitgeverij zal lopen. Je stuurt je manuscript in, de uitgever is enthousiast, biedt je een contract aan en zorgt ervoor dat jouw boek in de boekwinkels belandt.

Kortom, hoe het werkt: Je stuurt je manuscript naar een uitgeverij (eventueel via een literair agent), zij beslissen of ze het willen uitgeven, en als ze ja zeggen, doen zij alles: drukken, marketing, distributie. Of nee, niet alles natuurlijk; het schrijven moet je nog steeds zelf doen.. ;-)

De voordelen hiervan zijn: Je krijgt professionele begeleiding van redacteuren, vormgevers, etc. Marketing en distributie zijn ook geregeld; daar zorgt de uitgever voor. En de boekhandels kopen de boeken van de gevestigde uitgevers doorgaans wel in, dus tada: je boek ligt op een mooie stapel midden in de winkel!

Je hoeft hier dus zelf geen geld in te stoppen, sterker: als het goed is krijg je geld, in de vorm van een voorschot op je royalty’s.

Er zijn echter ook nadelen: Want tja, zie (zeker tegenwoordig) maar eens binnen te komen bij een uitgever. Daarbij, als het je al lukt, kan het zomaar zijn dat er maanden, zo niet jaren overheen gaan voordat jouw boek in de winkels belandt. Je hebt ook minder controle over het eindproduct: typografie, omslag, papiersoort. Dit moet in overleg met de uitgever en is beperkt tot de opties die de uitgever bereid is te bieden.

Qua marketingbudget is het ook bepaald geen walhalla. Zeker voor beginnende auteurs is er weinig geld beschikbaar. En over je royalty’s hoef je ook geen al te hoge verwachtingen te hebben.

Kortom, de traditionele route is geschikt voor: Schrijvers die geduld hebben, die niet alles zelf in handen willen hebben en die niet per se de verwachting hebben dat ze kunnen leven van hun boeken. Maar die wel heel graag hun boek op een professionele manier uitgegeven willen hebben, mét het ‘kwaliteitsstempel’ van een uitgeverij die in het boek gelooft.

Zodat het boek als vanzelf op tafels komt te liggen in boekwinkels door heel het land!

Zelf je boek uitgeven

Lange tijd werd erop neergekeken. En misschien nog steeds wel een beetje. Zo van: als geen enkele uitgever iets ziet in je boek is het waarschijnlijk niet zo goed.

Maar er zijn natuurlijk schrijvers die hun manuscript helemaal niet aan uitgevers wíllen aanbieden. Zij willen bijvoorbeeld zoveel mogelijk zeggenschap over hun werk.

En bovendien, de realiteit is nou eenmaal dat het - voor degenen die dit wél willen - lastig is om een uitgever te vinden. Manuscripten worden om allerlei redenen afgewezen. Soms gaat het inderdaad om de kwaliteit van het werk, maar vaak genoeg gaat het om heel andere dingen, zoals de ‘verkoopbaarheid’ van de auteur.

En ja, als je dan toch wilt dat jouw boek er komt, is het een goed idee om dit zelf te regelen. En dat is tegenwoordig helemaal niet zo ingewikkeld meer.

Hoe het werkt: Je regelt alles zelf of huurt professionals in voor redactie, vormgeving, drukken en/of marketing. Er bestaan ook ‘hybride’ platforms, die een mix aanbieden van traditioneel uitgeven en zelf publiceren: jij betaalt (een deel van) de kosten, de uitgever doet (een deel van) het werk.

De voordelen hiervan zijn: Je hebt volledige controle over de totstandkoming en het uiterlijk van je boek. Het percentage van de opbrengst dat je zelf kunt houden, is groter dan wanneer je via een traditionele uitgever je boek uitbrengt. Bovendien kan je boek veel sneller in de winkel liggen, houd je zelf alle rechten en ook een fijne opsteker: je hoeft geen afwijzingen te trotseren.

Nadelen zijn er ook: Je moet alles - redactie, vormgeving, marketing - zelf doen of dit tegen betaling uitbesteden. En deze kosten kunnen behoorlijk oplopen.

Bovendien is het knap lastig om in fysieke boekwinkels te komen. Ik weet van collega-schrijvers die zelf hun boek hebben uitgegeven, dat zij met doosjes boeken hun regio (of zelfs daarbuiten) doorkruisen, om te vragen of hun boek alsjeblieft in de winkel mag liggen.

En ja, ook al wordt het steeds gewoner dat schrijvers zelf hun boeken uitbrengen, bij lezers lijkt toch nog het idee te overheersen dat écht goede boeken door een uitgever worden uitgebracht. In het enorme aanbod van boeken, kiezen zij dan vaak toch voor een boek van een uitgeverij.

Zelf je boek uitgeven is dus geschikt voor: Ondernemende schrijvers die controle willen en bereid zijn te investeren in tijd en/of geld. Kortom, schrijvers die willen dat hun boek er hoe dan ook komt en hier het nodige voor over hebben.

Tijdschriften en online platforms

Als je geen haast hebt en niet al te bang bent om je werk (online) te publiceren, kun je er ook voor kiezen om dit stukje bij beetje te doen.

Hoe het werkt: Er bestaan platforms waar je stukken tekst kunt publiceren. Of misschien heb je een eigen website of sociale media kanaal waar je je eigen werk kunt ‘uitgeven’, bijvoorbeeld hoofdstuk voor hoofdstuk? Ook kun je je verhalen insturen naar literaire tijdschriften. Dan moet je werk wel goed genoeg zijn om geaccepteerd te worden door de redactie.

Voordelen: Je krijgt (via online platforms) directe feedback van lezers. Het kost (vrijwel) niets en de kans bestaat dat je wordt opgemerkt door uitgevers. Je kunt op deze manier ook heel laagdrempelig een community opbouwen van fans van je werk. En je kunt experimenteren met verschillende schrijfstijlen en verhaalvormen.

Nadelen: Er is veel concurrentie, dus opvallen is beslist niet makkelijk. Bovendien is de kwaliteit van de feedback die je krijgt onvoorspelbaar. Als je nog niet zeker genoeg bent over jouw eigen schrijfstem, dan kunnen negatieve reacties ertoe leiden dat je je schrijfstijl gaat aanpassen, terwijl er misschien helemaal niets mis mee was. Het is ook buitengewoon lastig om op deze manier geld te verdienen aan wat je schrijft.

Geschikt voor: Schrijvers die feedback willen, die willen experimenteren, of een fanbase willen opbouwen. En schrijvers die hopen dat hun werk wordt opgemerkt door uitgevers.

Hoe kies je?

Hoe kies je nu uit deze verschillende opties?

Stel jezelf deze vragen:

• Wat is je hoofddoel? Wil je geld verdienen, gelezen worden, of gewoon je verhaal delen?

• Hoeveel tijd en geld kun je investeren?

• Hoe belangrijk is controle voor je?

• Hoe groot is je netwerk? Zelf je eigen werk publiceren leidt sneller tot verkopen als je al wat volgers hebt die fan zijn van jouw werk.

• In welk genre schrijf je? Sommige genres doen het beter via bepaalde routes. Zo zal een zelf uitgegeven dichtbundel niet snel goed verkopen. Maar poëzie die wordt aangeboden op een online platform, zoals Instagram, kan zomaar ineens wel aanslaan. (Zo is de Canadese Rupi Kaur begonnen met gedichtjes online plaatsen en heeft ze inmiddels 4,3 miljoen volgers op Instagram en twee dichtbundels uitgebracht die over de hele wereld zijn verschenen. Dit is natuurlijk een uitzonderlijk geval, maar wie weet…)

  

Mijn advies

Er is geen ‘beste’ of ‘juiste’ manier om te publiceren. De vraag is wat op dit moment het best bij jou en jouw werk past.

Weet je het echt niet?

Misschien heb je iets aan deze adviezen:

Voor je eerste boek: Probeer eerst de traditionele route. Afwijzingen zijn pijnlijk maar leerzaam. En als het wel lukt, krijg je professionele begeleiding.

Als je afgewezen wordt: Overweeg je werk zelf uit te geven, maar investeer dan wel in professionele redactie en vormgeving. Een slecht zelf uitgegeven boek, met bijvoorbeeld taalfouten of een zichtbaar amateuristische vormgeving, schaadt je reputatie.

Voor non-fictie of niche-onderwerpen: Zelfpubliceren werkt vaak goed. Maar als je hiervoor kiest, zorg dan dat je eerst een eigen ‘fanbase’ opbouwt via bijvoorbeeld sociale media. Zorg dat jouw publiek weet dat jouw boek er is.

Voor experimentele of zeer persoonlijke verhalen: Misschien eerst (deels) online publiceren om te zien hoe lezers reageren?