Een schrijfingang als kapstok
Je wilt schrijven, maar je weet niet wat. Of je hebt niet per se een kant-en-klaar idee. Of je hebt het gevoel dat je geen tijd hebt om ‘echt’ te gaan schrijven.
Gebruik dan eens een schrijfingang.
Een schrijfingang is een kleine kapstok: een zin, beeld, vraag of herinnering die je net genoeg houvast geeft om te beginnen. Niet meer dan dat.
Als je daarmee gaat schrijven, ontstaat er vaak iets wat je van tevoren niet had kunnen bedenken. Een scène uit je jeugd, een personage dat zich aandient, een stuk innerlijke monoloog dat zomaar iets heel nieuws in gang kan zetten.
Waarom schrijfingangen zo goed werken
Schrijfingangen helpen op meerdere fronten tegelijk:
Ze omzeilen je innerlijke criticus. In plaats van ‘Ik moet een goed verhaal schrijven’ denk je alleen: ‘Ik ga een paar minuten spelen vanaf deze zin.’ Dat is veel minder bedreigend.
Ze geven focus. In plaats van eindeloos te zoeken naar een ‘groot idee’, zoom je in op iets kleins en concreets: een geur, een voorwerp, een zin die is blijven hangen.
Ze nodigen uit tot spelen. Een schrijfingang hoeft nergens toe te leiden. Het mag mislukken, uitwaaieren, alle kanten opschieten. Juist in dat spel ontdek je vaak nieuw materiaal.
Zo wordt schrijven niet iets dat ‘moet lukken’, maar iets waar je mee mag experimenteren. Zonder eindresultaat in je achterhoofd.
Freewriting met een schrijfingang
De eenvoudigste manier om met schrijfingangen te werken, is via freewriting. Kort samengevat: je zet een timer, kiest een schrijfingang en schrijft door tot de timer gaat.
Een paar simpele regels:
1. Kies een schrijfingang.
Bijvoorbeeld:
Ik herinner me…
Niemand weet dat ik…
Die ene kamer rook naar…
De dag dat alles veranderde was de dag dat…
Of verzin er zelf één. Alles mag, zolang jij er een klein vonkje bij voelt.
2. Zet een timer.
Kies een tijdsduur die haalbaar voelt:
5 minuten als je weinig tijd (of moed) hebt;
10 minuten als je nét iets dieper wilt gaan;
15 minuten als je jezelf echt even in een flow wilt schrijven.
3. Schrijf zonder te stoppen.
Ga niet teruglezen.
Ga niet schrappen.
Ga niet verbeteren.
Kom je vast te zitten? Schrijf dan letterlijk wat er in je hoofd omgaat: Ik weet niet wat ik nu moet schrijven, ik zit hier aan de keukentafel, ik heb honger, etc…
Het enige wat telt: je pen (of vingers op het toetsenbord) blijft in beweging tot de timer afgaat.
4. Je hoeft er niets mee.
Als de timer gaat, leg je je pen neer. Punt.
Later kun je teruglezen, zinnen onderstrepen, ideeën uitwerken. Maar nu niet. Eerst alleen schrijven.
Een paar schrijfingangen om vandaag te proberen
Je kunt zelf schrijfingangen verzinnen, maar als je het fijn vindt om even op gang geholpen te worden, kun je één van deze gebruiken:
1. Bij ons thuis rook het naar… (Denk niet te veel na, maar laat je vingers bepalen wat er komt. Eten, mensen, seizoenen, emoties… Alles is goed.)
2. Ik had nooit gedacht dat ik ooit… (Schrijf over iets wat echt is gebeurd, of verzin een leven dat je niét geleefd hebt.)
3. Het moment waarop ik bijna omkeerde… (Denk aan een keuze, een reis, een relatie, een klein of groot kantelpunt.)
4. Als ik aan mijn kinderjaren denk, zie ik als eerste… (Focus op dat ene beeld en zoom uit: wie zijn erbij, wat hoor je, wat voel je?)
5. Niemand gelooft me als ik zeg dat… (Perfect voor zowel fictie als non-fictie. Overdrijf desnoods lekker.)
Kies er één. Niet te lang nadenken. Gewoon degene waar je instinctief op blijft haken.
Doe het nu!
Je hoeft niet te wachten tot ‘een goed moment’. Eigenlijk is dit een prima moment ;-)
1. Kies één schrijfingang.
2. Zet een timer op 5, 10 of 15 minuten.
3. Schrijf door tot de timer afgaat.
Niet netjes, niet perfect, niet voor publicatie. Alleen voor jou. Gewoon om te merken wat er gebeurt als jij jezelf een simpele ingang geeft en je handen het werk laat doen.
Aan de slag!