Zo schrijf je de perfecte pitch voor je roman
Ontdek aan de hand van een voorbeeld waarom het belangrijk is een goede pitch te schrijven
Misschien wel de meest gestelde vraag aan gepubliceerde schrijvers: hoe is het gelukt om een uitgever te vinden?
Het begint natuurlijk met een uitgever zo ver te krijgen jouw werk te lezen. Een goede pitch kan je hierbij helpen.
Wat is een pitch?
Waarom is een goede pitch belangrijk?
Waar moet een pitch aan voldoen?
Tips voor het schrijven van de perfecte pitch
Voorbeeld pitch
Wat is een pitch?
Een pitch is een korte en overtuigende presentatie die bedoeld is om interesse te wekken voor een idee, product, dienst, of in dit geval: een boek. Het is vaak beknopt en to-the-point, met het doel om het ‘publiek’ (lees: een uitgever of redacteur) snel te overtuigen en enthousiast te maken voor jouw idee of verhaal.
De term komt oorspronkelijk uit de wereld van de verkoop en marketing, waarbij verkopers hun producten in korte tijd moesten aanprijzen. Misschien heb je wel eens gehoord van de term elevator pitch? Dit betekent dat je niet langer hebt dan de korte tijd die je met iemand in de lift doorbrengt, om jouw idee aan diegene te ‘verkopen’.
Het idee van de pitch werd overgenomen door andere creatieve industrieën, zoals film, televisie en dus ook de boekenwereld.
Waarom is een goede pitch belangrijk?
Als tip voor het vinden van een uitgever wordt vaak gezegd dat het nuttig kan zijn om naar (netwerk)borrels, boekpresentaties en/of lezingen van schrijvers te gaan, omdat je daar zomaar een uitgever of redacteur tegen het lijf kan lopen. En ja, dat klopt zeker.
Maar als het jou vervolgens niet lukt om in een relatief korte tijd je gesprekspartner enthousiast te maken over jouw verhaal of idee, dan zal dit zeer waarschijnlijk niet leiden tot publicatie van je boek. Dus ga vooral naar dit soort borrels en events (ook als je het eng vindt, want je zult nou eenmaal buiten je comfort zone moeten treden als je je boek gepubliceerd wilt krijgen…), maar bereid je wel goed voor.
Tijdens een speeddate-sessie op een schrijversdag, kwam ik voor het eerst aan tafel met een uitgever. Samen met twee andere schrijvers. We wilden allemaal ons verhaal aan hem ‘verkopen’, maar we kregen hier slechts tien minuten de tijd voor. Met zijn drieën! De man naast mij beet het spits af, hij was brutaler dan zijn tafelgenoten, maar duidelijk onvoorbereid. Na een paar warrige zinnen, onderbrak de uitgever hem; hij zag niet direct iets in het verhaal van de man, zei hij - logisch, want het was niet te volgen.
Toen vroeg de uitgever aan mij wat ik aan het schrijven was. Gelukkig was ik wél voorbereid. Mijn uitentreuren geoefende pitch rolde mijn mond uit en leverde mij het directe mailadres van de uitgever op, met de vraag of ik mijn manuscript naar hem wilde mailen.
Helaas leidde dit contact (nog) niet tot een contract en achteraf kan ik ook vaststellen waarom: mijn manuscript was in een veel te prematuur stadium. Maar ik ontving wel heel nuttige feedback van de uitgever, waarmee ik weer verder aan de slag kon.
En het overtuigde mij eens te meer van het nut van een goede pitch.
Waar moet een pitch aan voldoen?
Maar wat is nou een goede pitch? Er zijn enkele belangrijke criteria te noemen:
Kort en bondig: Een pitch moet beslist niet langer zijn dan enkele minuten of zo’n 200-300 woorden op papier. Het moet genoeg informatie geven om nieuwsgierigheid te wekken, maar niet zo gedetailleerd zijn dat het ‘publiek’ overweldigd raakt en afhaakt.
Krachtige opening: Een goede pitch trekt meteen de aandacht. Bedenk dat een uitgever of redacteur regelmatig aan haar jasje getrokken wordt door schrijvers die hun boek gepubliceerd willen krijgen. Het is dus zaak je gesprekspartner te verrassen en te zorgen dat zij goed naar jouw idee luistert.
Heldere kern: De pitch moet in ieder geval de kern van het verhaal weergeven: wie is de hoofdpersoon, wat is het centrale conflict, wat staat er op het spel? Zorg dat de essentie van je verhaal uit je pitch blijkt en verval niet in het benoemen van overbodige details (hoe leuk je ze zelf ook vindt!).
Genre en doelgroep: Zorg dat je het genre en de doelgroep van jouw werk in je pitch benoemt. Dit geeft de uitgever of redacteur meteen duidelijkheid én het laat zien dat jij goed op de hoogte bent van niet alleen je eigen werk, maar ook het literaire veld waarbinnen jouw werk past.
Unieke elementen: Wat onderscheidt jouw manuscript van reeds gepubliceerd werk in hetzelfde genre? Laat merken dat je je verdiept hebt in het genre en vertel waarom jij hier nog iets aan toe te voegen hebt. Misschien heb jij een unieke setting gekozen, een originele vertelstijl of een heel bijzonder hoofdpersonage?
Actieve taal: Gebruik zoveel mogelijk levendige en actieve taal om energie over te brengen en enthousiasme te laten zien. Oftewel: zorg dat je gesprekspartner direct zin krijgt om jouw manuscript te lezen. Heb je je pitch uitgeschreven? Lees het eens hardop voor, aan jezelf of aan een oefenpubliek. Je hoort dan direct of je niet te veel gebruik maakt van schrijftaal in plaats van spreektaal.
Kies het einde bewust: Wil je de uitgever of redacteur nieuwsgierig maken hoe het verhaal afloopt, dan kún je ervoor kiezen om je pitch te eindigen met een cliffhanger. Maar eigenlijk is dit niet nodig. Kent jouw manuscript een spannend of verrassend einde? Dan doe je er waarschijnlijk beter aan het plot te spoilen. De uitgever is namelijk een professional die er vooral in geïnteresseerd is te weten wat jouw manuscript teweeg kan brengen bij lezers.
Tips voor het schrijven van de perfecte pitch
Ook al ben je misschien nog niet in het stadium dat je een uitgever zoekt voor je werk, toch kan het nuttig zijn om alvast een pitch te schrijven. Dit dwingt je namelijk om na te denken over je manuscript: wat is de thematiek, wat is de belangrijkste verhaallijn, welke personages doen er het meest toe (en moeten dus ook het grondigst worden uitgewerkt)? Dit is dan ook gelijk de eerste tip voor het schrijven van een pitch:
Ken je verhaal door en door. Zorg dat je het thema, de hoofdpersonages en de belangrijkste conflicten van je roman goed begrijpt. Dit helpt om de essentie van je manuscript helder en beknopt over te brengen. Lukt dit je niet? Vraag iemand die je kent en vertrouwt om hulp. Als je de kern van je verhaal niet weer kunt geven, is de kans dat je pitch slaagt heel erg klein.
Bedenk in welk genre jouw manuscript thuishoort en wat de doelgroep is. Geen idee? Doe hier onderzoek naar. Misschien denk je: dat verzint de uitgever zelf maar, het is tenslotte zijn werk. Maar nee, zo werkt het niet. Het aanbod in manuscripten is zo groot, dat een uitgever niet snel een contract zal aanbieden aan een schrijver die niet eens kan benoemen in welk genre zijn manuscript thuishoort. De doelgroep is wat lastiger te bepalen. Toch loont het om ook hier alvast een idee van te vormen.
Bedenk wat jouw verhaal uniek maakt. Wat onderscheidt jouw manuscript van andere boeken in het genre? Weet je dit niet? Dan is de kans niet groot dat je een uitgever ervan gaat overtuigen dat jouw werk gepubliceerd moet worden. Dus ga naar de bibliotheek of boekhandel, blader door boeken in het genre, of nog beter: lees! Er is altijd iets in jouw werk dat je kunt benadrukken.
Vat nu je verhaal samen in enkele zinnen. Beschrijf je protagonist, de belangrijkste uitdaging of het conflict en wat er op het spel staat. Doe dit eerst in kladvorm, gewoon voor jezelf. Vervolgens ga je proberen het nóg korter op te schrijven, door nog preciezer te formuleren en door alles te schrappen wat niet per se noodzakelijk is. Want hoe leuk je sommige details zelf ook vindt, een pitch móét kort en bondig zijn. Meestal is een lengte van 200-300 woorden voldoende.
Vermijd lange en ingewikkelde zinnen. Gebruik actieve werkwoorden (dus niet: er wordt gegeten, maar: ze eten). Bepaal van elk individueel woord of het noodzakelijk is. Zo niet, schrappen. Bedenk dat je pitch bedoeld is om enthousiasme op te wekken, niet om je gesprekspartner in slaap te laten sukkelen.
Lees je pitch hardop voor: Zo kun je horen hoe het klinkt en merk je gelijk of je over bepaalde woorden of zinnen struikelt. Is dit het geval? Dan is de kans groot dat je te ingewikkelde woorden gebruikt (zoek dan naar eenvoudigere synoniemen) en/ of dat je zinnen te lang zijn. Film jezelf of ga voor een spiegel staan, dan kun je gelijk zien of je je pitch levendig en energiek genoeg brengt.
Vraag om feedback: Feedback kan heel nuttig zijn. Maar zorg dat je iemand vraagt die je vertrouwt en waarvan je weet dat de feedback eerlijk zal zijn. Louter complimenten krijgen is heel leuk, maar in dit geval niet erg zinvol.
Voorbeeld pitch
Hier volgt de tekst van de pitch die mij het directe e-mailadres van een uitgever opleverde. Uiteindelijk is dit manuscript (bij een andere uitgever) verschenen onder de titel Wees niet bang.
Pitch
Laura’s moeder, Maria, heeft zelfmoord gepleegd toen Laura vier jaar oud was. Nu ze zelf moeder wordt, wil Laura weten waarom Maria dit deed.
Maria’s moeder, Chiara, is na de zelfmoord van haar dochter vertrokken naar een Italiaans bergdorp. Ze heeft nooit meer contact gezocht met haar kleindochter en leidt een teruggetrokken bestaan.
Laura vindt haar oma en zij vertelt haar kleindochter wat Maria mankeerde: ze was een pedofiel. Het verhaal, zoals het zich destijds heeft afgespeeld, ontvouwt zich voor Laura. Maria kon niet meer leven met haar geheim. Ze was kleuterjuf, had twee jonge dochters en vreesde dat ze op een dag de fout in zou gaan. Ze biechtte haar gevoelens op aan haar man, Laura’s vader. Hij verliet haar en lichtte de school in. Er ontstond een hetze tegen haar. Ze verloor de voogdij over haar dochters. Uiteindelijk koos ze ervoor een einde aan haar leven te maken.
Via de kist met foto’s, brieven, krantenknipsels die haar oma bewaard heeft, leert Laura stukje bij beetje haar moeder kennen. Uiteindelijk kan ze alle ontdekkingen een plek geven.
Belangrijke thema’s in het verhaal zijn verliesverwerking en pedofilie.
Het verhaal wordt afwisselend en vanuit de derde persoon door Laura en Chiara verteld. Via hen en via terugblikken naar de tijd waarin Maria nog leefde, leert de lezer ook Maria kennen.
Deze roman zal met name vrouwen trekken, in de leeftijd tussen de 25 en 60 jaar, nu het om vrouwen en moederschap draait. Het onderwerp pedofilie is actueel en zal aanleiding kunnen geven tot (maatschappelijke) discussie, waardoor dit boek een breed lezerspubliek kan aanspreken.