Het belang van conflict in romans

Heel eerlijk? Ik dacht altijd dat ‘conflict’ in een roman een ruzie was. Of misschien strijd, of zelfs oorlog. Ik had gehoord dat een goede roman altijd conflict moet hebben. Maar hoe kan het dan, dacht ik, dat ik zoveel boeken ken waarin er geen ruzie te bekennen is, maar die ik toch goed vind?

‘Conflict’ in termen van literatuur draait vooral om strijden voor iets of tegen iets. Een personage streeft naar iets, wil iets bereiken of overwinnen. En dat hoeft helemaal niet gepaard te gaan met geruzie of wapengekletter.

Wat is conflict?

Kortgezegd: conflict is de motor van elk goed verhaal.

In de literatuur verwijst conflict naar de uitdaging of het probleem waar de personages in het verhaal mee te maken krijgen. Het is de kern van de dramatische spanning en het element dat de actie en emotionele betrokkenheid van het verhaal aandrijft. Conflict kan zich op verschillende niveaus manifesteren.

Intern conflict

Wanneer de strijd zich ín een personage afspeelt (zoals morele dilemma’s, twijfels of angst), spreken we van een intern conflict.

Extern conflict

De strijd tussen het personage en externe krachten, zoals andere personages, de maatschappij, de natuur, of zelfs bovennatuurlijke elementen, noemen we extern conflict.

Waarom is conflict belangrijk?

Conflict is wat lezers naar de rand van hun stoel brengt. Het zorgt voor spanning, drijft de plot vooruit en onthult de diepgang van de personages. Zonder conflict zou een verhaal vlak en ongeïnspireerd aanvoelen, zonder dat de personages groeien of veranderen. Het is ook een middel waarmee schrijvers thema’s kunnen verkennen en boodschappen kunnen overbrengen op een manier die resoneert bij het publiek.

Hoe zorg je voor een goed conflict?

Een sterk conflict begint met goed ontwikkelde personages en een plot die logisch en geloofwaardig is.

Hier zijn enkele tips om een krachtig conflict te creëren:

1) Ken je personages

Begrijp de motivaties, angsten en verlangens van je personages. Dit zal je helpen om conflict te creëren dat zowel geloofwaardig als onvermijdelijk aanvoelt. Een goed conflict is vaak een gevolg van de keuzes die personages maken op basis van hun innerlijke drijfveren. Een karakterinterview met je personage kan hierbij helpen.

2) Maak het persoonlijk

De meest gedenkwaardige conflicten zijn die waarbij personages iets te verliezen hebben dat voor hen van groot belang is. Dit kan hun trots, liefde, veiligheid of zelfs hun leven zijn. Hoe groter de inzet, hoe intenser het conflict.

3) Balans tussen intern en extern

Een goed verhaal combineert vaak interne en externe conflicten. Terwijl de externe uitdagingen de actie en plot sturen, biedt het interne conflict een diepere emotionele laag die het verhaal verrijkt.

4) Houd de spanning vast

Bouw het conflict geleidelijk op en zorg voor verrassende wendingen om de spanning te behouden. Onthul niet alles in één keer, maar laat de complexiteit van het conflict in fasen ontvouwen.

Valkuilen bij het schrijven van conflict

Hoewel conflict essentieel is, zijn er ook enkele veelvoorkomende valkuilen die je moet vermijden:

• Clichés: Vermijd voorspelbare of veelgebruikte conflict scenario’s. Probeer originele situaties en uitdagingen te creëren die uniek zijn voor jouw verhaal en personages.

• Ongeloofwaardige motivatie: Als het conflict voortkomt uit motieven die niet logisch of geloofwaardig zijn, kan dit het verhaal verzwakken. Zorg ervoor dat de acties van je personages altijd passen bij hun persoonlijkheid en situatie.

• Overdreven conflict: Te veel conflict of conflicten die te snel escaleren, kunnen vermoeiend zijn voor de lezer en de emotionele impact verminderen. Het is belangrijk om een balans te vinden en momenten van rust in te bouwen. Geef je lezer voldoende adempauze.

• Gebrek aan oplossing: Een conflict dat zonder bevredigende uitkomst blijft, kan lezers teleurstellen. Zorg ervoor dat er een duidelijke uitkomst is van elk conflict, die aansluit bij de ontwikkeling van de personages en de thema's van het verhaal.

Voorbeelden

Blijft het allemaal nog wat vaag? Ik zal wat voorbeelden geven uit bekende literatuur.

• Spaar de spotvogel (Harper Lee): In dit verhaal is het centrale conflict raciaal van aard, met de rechtszaak tegen een zwarte man die ten onrechte beschuldigd wordt van het verkrachten van een witte vrouw. Dit externe conflict wordt weerspiegeld in het interne conflict van Scout Finch, de jonge verteller, die door haar vader wordt opgevoed om gerechtigheid en gelijkheid na te streven in een samenleving die doordrenkt is van vooroordelen en racisme.

• 1984 (George Orwell): Het centrale conflict is een strijd tussen individu en staat. Winston Smith, de protagonist, verzet zich tegen de totalitaire heerschappij van Big Brother en het dwingende, alomtegenwoordige toezicht van de Partij. Zijn interne conflict draait om zijn verlangen naar vrijheid en waarheid in een wereld van propaganda en controle. Het externe conflict komt naar voren in zijn geheime rebellie en verboden relatie met Julia, wat uiteindelijk leidt tot verraad en tragedie.

• The Hunger Games (Suzanne Collins): het primaire conflict is het dodelijke spel waarin de protagonist, Katniss Everdeen, moet vechten voor haar leven tegen andere tributen in een dystopische wereld. Dit externe conflict is verweven met een breder sociaal conflict tegen het tirannieke regime van het Capitool, dat de bevolking onderdrukt. Daarnaast worstelt Katniss intern met haar morele waarden, haar verantwoordelijkheden naar haar familie en district, en de menselijke kosten van geweld en overleving.

• De Vliegeraar (Khaled Hosseini): Het centrale conflict draait om de schuld en schaamte die de protagonist, Amir, voelt na het verraad van zijn jeugdvriend Hassan. Dit interne conflict is diep verweven met de politieke onrust in Afghanistan en de persoonlijke relaties die door deze spanningen worden beïnvloed.

• Grote kleine leugens (Liane Moriarty): Het centrale conflict draait om de geheimen en leugens die de levens van een groep vrouwen in een kleine gemeenschap ondermijnen. De roman onderzoekt thema’s zoals huiselijk geweld, vriendschap en de druk van sociale verwachtingen. Het conflict culmineert in een dramatische confrontatie tijdens een schoolfeest, waar de waarheid aan het licht komt en de relaties tussen de personages voorgoed veranderen.

Conflict in jouw roman

Werk je aan een eigen roman of verhaal? Bedenk eens om welke interne en/of externe conflicten jouw verhaal draait. Past het bij je personage(s)? Is er een goede balans? Geef je de lezer voldoende adempauzes?

Het loont de moeite om stil te staan bij je conflict(en) en jezelf deze vragen te stellen!