Zo schrijf je een sterke column

Naast romans schrijf ik ook graag columns. Het geeft een mooie afwisseling, omdat een column een heel duidelijke deadline heeft, een vastgesteld en beperkt aantal woorden en omdat ik op deze manier ook tussentijds ‘producten’ kan afleveren die mensen lezen en waar reacties op komen.

Het schrijven van een roman kan immers zomaar een jaar of twee duren, een periode waarin je veelal in je eentje achter een bureau zit. En ook al vertel je mensen nog zo uitgebreid waar je mee bezig bent (wat ik overigens zelden doe), het blijft vaak toch wat vaag.

Als ik een column aflever, kunnen mensen het de dag erna in de krant lezen (als het voor een tijdschrift is, zit er wat meer tijd tussen) en komen er vaak ook meteen reacties op.

Een column vraagt – uiteraard – ook echt een andere manier van schrijven dan een roman. Wanneer ik een column voor de krant schrijf, moet het doorgaans aansluiten op de actualiteit. Ik lees dan ook meerdere kranten, om te zien waarover andere columnisten schrijven en wat er zoal speelt. Het is niet interessant, vind ik, om over hetzelfde onderwerp te schrijven als collega’s, tenzij ik het idee heb dat ik echt een andere invalshoek te bieden heb, of een heel andere visie op de kwestie.

Dus ja, het kan voorkomen dat ik een idee voor een column in mijn hoofd heb en de dag van tevoren moet vaststellen dat iemand anders er al over geschreven heeft. Dan verander ik meestal alsnog van onderwerp.

Zou je ook columns willen schrijven? Het is hoe dan ook een goede schrijfoefening, of je het nu daadwerkelijk instuurt naar een krant of tijdschrift (bijvoorbeeld als opiniestuk; kranten hebben voorwaarden zoals het woordaantal vermeld staan op hun website), of niet.

Hoe schrijf je een goede column?

Maar hoe schrijf je nu een goede column? Of, eerst maar eens: wat is een column?
 
Een column is een artikel waarin je je persoonlijke mening over iets geeft, die de lezer moet prikkelen en aan het denken zetten. Hier zijn enkele tips om een sterke column te schrijven.

1) Kies een boeiend onderwerp

Een goede column begint met een relevant en boeiend onderwerp. Het moet actueel zijn en resoneren met je lezers. Denk aan maatschappelijke kwesties, persoonlijke ervaringen, trends of controversiële onderwerpen die discussie uitlokken.

2) Formuleer een duidelijke stelling

Een column is krachtig wanneer deze een duidelijke stelling of standpunt heeft. Dit is de kern van je artikel en geeft richting aan je betoog. Je moet je standpunt helder formuleren en gedurende de column ondersteunen met argumenten en voorbeelden.

3) Begin sterk

De eerste alinea moet de lezer direct grijpen. Gebruik een pakkende anekdote, een provocerende vraag of een opvallende uitspraak om de aandacht te trekken. Een sterke opening zorgt ervoor dat de lezer verder wil lezen.

4) Wees persoonlijk en betrokken

Een column is vaak persoonlijk van aard. Deel je eigen mening en ervaringen om je standpunt te ondersteunen. Dit maakt je verhaal authentiek en toegankelijk. Een persoonlijke toon helpt ook om een band met je lezers op te bouwen.

5) Houd het kort en bondig

Columns zijn meestal kort en krachtig. Een gangbaar woordaantal ligt tussen de 500 en 800 woorden. Dit dwingt je om to the point te zijn en je betoog scherp te houden. Er is geen ruimte voor eindeloze mitsen en maren. Vermijd lange, complexe zinnen en irrelevante details.

6) Gebruik humor en emotie

Humor (of cynisme) kan een handig middel zijn om je boodschap over te brengen. Het houdt de lezer geboeid en maakt je column plezierig om te lezen. Emotie kan ook effectief zijn om de lezer te raken en je punt kracht bij te zetten. Zorg er wel voor dat beide gepast en oprecht zijn.

7) Sluit sterk af

Net zoals een sterke opening belangrijk is, moet je column ook krachtig eindigen. Vat je hoofdpunten samen (maar let op dat het geen saaie samenvatting wordt!), geef een afsluitende gedachte of roep op tot actie. Een goede afsluiting laat een blijvende indruk achter bij de lezer.

Wat je juist niet moet doen

1) Wees niet vaag of onzeker

Sta achter je mening. Vaagheid of twijfels doen afbreuk aan je overtuigingskracht. Ben je er nog niet helemaal uit wat je over een bepaald onderwerp vindt? Kies dan een ander onderwerp. Jouw twijfel zal namelijk waarschijnlijk doorschemeren in je woorden en dat levert geen sterke column op.

2) Vermijd jargon

Schrijf helder en begrijpelijk. Vakjargon of ingewikkelde termen kunnen lezers afschrikken. Tenzij je natuurlijk een column schrijft voor bijvoorbeeld een vaktijdschrift. Als je ervan uit kunt gaan dat de lezer bekend is met het jargon, kan het juist gezaghebbend overkomen als ook jij laat blijken dat je goed ingevoerd bent in het onderwerp.

3) Blijf respectvol

Zelfs als je een sterk standpunt hebt, is het belangrijk om respectvol te blijven. Vermijd beledigende of kwetsende opmerkingen, die kunnen er namelijk voor zorgen dat een lezer zich (onwillekeurig) afsluit voor jouw boodschap. Dus vraag je in ieder geval af wat het doel ervan is en of je dit doel op deze manier zult bereiken.

4) Vermijd overbodige informatie

Houd je aan je onderwerp en vermijd zijpaden. Onnodige details kunnen afleiden van je kernboodschap. En het is zonde van de weinige ruimte die je hebt om je kernboodschap over te brengen.

5) Geen copy-paste

Plagiaat is een harde no-go. Gebruik je eigen woorden en als je gebruik maakt van bronnen, maak dit dan duidelijk door de bron aan te halen of (als het een digitale tekst is) door te linken naar de betreffende bron.

Mijn columns

Ik schrijf vooral columns voor de Volkskrant. Je kunt ze hier lezen >