Het ontwikkelen van personages
De personages zijn de drijvende kracht achter verhalen. Een goed geschreven verhaal bevat geloofwaardige personages die iets meemaken en – belangrijker nog – een bepaalde ontwikkeling doormaken. Maar hoe ontwikkel je een geloofwaardig personage?
Ken je personage
Wanneer je ervoor hebt gekozen jezelf of een dierbare het vertrekpunt voor je personage te laten zijn, is het relatief eenvoudig de karaktereigenschappen voor dit personage in te vullen. Let hierbij wel op dat je een personage niet precies hetzelfde uiterlijk en dezelfde karaktereigenschappen meegeeft als de persoon die voor dit personage de inspiratiebron vormt, tenzij je hier bewust voor kiest natuurlijk.
Wanneer je personage gebaseerd is op een vage bekende, een willekeurige persoon op straat of (voor zover dit mogelijk is) volledig ontspruit aan je eigen fantasie, is het lastiger om de karaktereigenschappen in te vullen. Maar het is wel degelijk heel belangrijk om te weten hoe je personage in elkaar steekt, omdat zijn of haar reactie op een in het verhaal ontstane situatie geloofwaardig moet zijn voor de lezer. Wanneer je je personage niet goed ‘kent’, is het vrijwel onmogelijk om hem of haar op een geloofwaardige manier te laten reageren.
Leer je personage kennen
Maar hoe doe je dit, je personage leren kennen? Hier zijn verschillende manieren voor. Je kunt je personage vragen stellen. Hiervoor zijn online allerhande vragenlijsten te vinden (zoals de vragenlijst van Proust), maar je kunt natuurlijk ook zelf een vragenlijst maken. Vragen die je het personage stelt zijn bijvoorbeeld:
Waar woon je?
Waar kom je vandaan?
Wat is je fijnste jeugdherinnering?
Hoe is de relatie met je ouders?
Welke karaktereigenschap van anderen verdraag je slecht?
Het voelt misschien gek om op die manier te ‘praten’ met een personage dat je zelf verzonnen hebt, maar het is wel degelijk een goede manier om meer over hem of haar te weten te komen. De antwoorden zullen namelijk het karakter van je personage openbaren, zodat je bij het schrijven van het verhaal ook aan kunt voelen hoe je personage op een bepaalde situatie zal reageren.
Een andere mogelijkheid is het aanleggen van een karakterdossier. Per personage noteer je daarin voor jezelf alle uiterlijke kenmerken, leeftijd, belangrijke gebeurtenissen in het verleden, relatiestatus, etniciteit, grootste angst, maar ook grootste wens. Ook hier geldt dat je zelf bepaalt wat je allemaal weten wilt over je personage en hoe gedetailleerd je dit vastlegt. Bij het schrijven van je verhaal kun je altijd teruggaan naar het karakterdossier om te toetsen of wat een personage doet of zegt nog strookt met wat je over hem of haar ‘weet’.
Sommige schrijvers kiezen ervoor de karakters volledig in hun hoofd te laten ontstaan. Zij leggen geen dossiers over hun personages aan en laten hen geen vragen beantwoorden. Vooral beginnende schrijvers lopen met deze werkwijze het risico dat personages gedrag gaan vertonen of dingen zeggen die (onbedoeld!) inconsequent zijn.